Dr. Özlem Türkoğlu'dan OnurAkayMedya’ya açıklama!

Tamamen sağlıklı bir kadın meme kanseri olabilir mi? Erkeklerde meme kanser riski var mı? Obezite, çocuğuna süt vermeme, sigara ve alkol kullanma risk faktörü mü? Radyoloji Uzmanı Dr. Özlem Türkoğlu, OnurAkayMedya’ya konuştu. Türkoğlu, meme kanseri ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu.

İşte o röportaj:

Biraz kendinizden bahseder misiniz?

İstanbul da doğdum. Marmara İngilizce Tıp Fakültesi mezunuyum. Radyoloji ihtisasımı Haydarpaşa Numune EA Hastanesinde tamamladıktan sonra, yaklaşık 5 sene Kartal EA hastanesinde girişimsel biyopsi işlemleri yaparak geçirdim. Özel ilgi alanım meme radyolojisi ve bununla ilgili yurtdışı ve yurt içi eğitim kurslarına katılmaya gayret ediyorum.

Meme Kanserinde erken tanıda başarılı olduğunuzla ilgili sosyal medya paylaşımları mevcut… Meme kanserinde erken tanı hayat kurtarıcı mı?

Meme kanseri kadınların en sık kanseri olup, erken tanıda en fazla hayat kurtarıcı ve yüz güldürücü olanıdır. Erken tanı azımsanmayacak sayıda hastaya yaşam şansı sunuyor. Bir hekim olarak da tanıyı koyup hastaya bu şansı sunan kişi olmak onur verici…

“HASTA VE DOKTOR GÜVENİ ÇOK ÖNEMLİ”

Bir hastada ultrason yaparken kanser ile ilgili şüphe duyduğunuzda tavrınız nasıl oluyor?

Hastayı bir bütün olarak tüm tıp eğitiminin bana verdiği donelerle ve yetilerle değerlendirmeyi tercih ediyorum. Önce empati kurmayı hedeflerim. Merhaba veya nasılsınız diye başlarım? Hastaların çoğu kaygılı ve kanser korkusunu taşıyor ve dolayısıyla onları sakinleştirmek tanının atlanmaması için birinci basamağı oluşturur. Beyaz ırkta ve 55 yaşın üstünde çok sık rastlanan meme kanserinin diğer risk faktörlerini şöyle öğrenebiliriz. Örneğin annesi, kız kardeşi meme veya yumurtalık kanseri olanları, erken yaşta aylık menstrual kanamayı yaşayıp (12 yaşından küçükken) geç yaşlarda (55 yaş sonrası) menapoza girenleri, hiç çocuk yapmamış bayanları ancak böyle samimi ortamda ve dialoglar neticesinde öğrenebilirsiniz. Hastalardan genetik analiz yaptıranlar dahi olabiliyor. Konuşurken bunlar anlaşılıyor. Şüpheli bir kitle tespit edildiğinde öncelikli olarak diğer tetkiklerle sağlama yapmaya çalışırım yani hastanın mamografisi, MR görüntüsü veya ultrasonu varsa önce görüntülerin sırasıyla mamografide yoğunluğuna MR’da ilaçlı maddeyle nasıl veya ne hızda boyandığına veya eski ultrasonuna göre boyut-natür değiştirip değiştirmediğine bakarım. Bunlar yoksa ve halen görüntüden kanser şüphesi duyuyorsam. Hastaya şüphe duyduğum bir alanın olduğunu bu alanı daha iyi tanıyabilmek için bazı ek tetkikler, hatta gerekirse biyopsi yapılabileceğini söylerim. Bu son cümleden sonra hastanın bir sonraki basamakta ne yapacağı o ana kadar olan diologların neticesinde oluyor aslında. Ciddiyet dereceniz ve sempatik duruşunuz tam kararında olmalı ki, hasta söylenenlere aşırı panikle tepki vermesin veya es geçip olası kanseri ancak ilerleyince idrak etmesin. Hasta ve doktor güveni kanserin erken tanısında gerçekten çok önemli…

Bütün bu tetkikler ne kadar süreyi alıyor?

Genelde 1-2 haftada tanı konulabilir. Burada olası biyopsi ve patolojik sonucunu da kapsıyor bu zaman aralığı…

Tanıya ulaşılan zaman aralığını uzatan nedir peki?

Deminde belirttiğim hasta ile doktor arasında ilk temasta güven oluşmaması başlıca sebep bana göre. Hasta sizin konuşmanızdan tavrınızdan ikna olmazsa başka bir doktor arayışına girebiliyor. Haliyle bu süreç baştan başlıyor.

Hastanın teşhisi netleştiği zaman tepkileri nasıl oluyor?

Biz radyoloji uzmanı olarak genelde ilk tepkiyi göremiyoruz. Patoloji sonucuyla meme cerrahisinde uzman arkadaş tanıyı hastaya açıklıyor. Ancak sonrasında kendi hastalarımın adına şunu diyebilirim; ben hep onlarlayım.

“EGZERSİZ VE SPOR RİSKİ AZALTIYOR”

Obezite, çocuğuna süt vermeme, sigara ve alkol kullanma risk faktörü deniyor. Tamamen sağlıklı bir kadın meme kanseri olabilir mi?

Gıda ürünleri ilgili bilim dünyasının çalışmalarının farklı sonuçları neticesinde artık hiçbir gıda ürünün meme kanseri yapma riskini net olarak söylenemiyor. Örneğin bazı çalışmalarda total yağ miktarı az gıda tüketiminin riski azalttığı söylenirken bazı çalışmada da yağ tüketimi ile meme kanseri arasında ilişki bulamamıştır. Veya vitamin desteğinin meme kanseri riskini azalttığına dairde net çalışma yok. Yine soya ile ilgilide tartışmalı çalışmalar var. Hatta paket süt ve peynir tüketimi ile ilgilide… Ancak net olarak şunu söyleyebilirim. Obezite veya aşırı kilolu olma hali meme kanseri riskini artırıyor. Dolayısıyla egzersiz ve spor da riski azaltıyor. Göz ardı edilen sağlıklı bir bireyin BRCA-1 BRCA-2 gen mutasyonunu taşıyor olma ihtimali de meme kanseri riskidir.

“ERKEKLERDE DE MEME KANSERİ RİSKİ VAR”

Erkeklerin meme kanseri olma riski var mı?

Meme kanseri süt kanalından (duktal) veya süt kanalında gezen sütü oluşturan süt bezlerinden (lobüler) oluşabilir. Ama erkeklerde de meme başının arkasında 3-5 tanede olsa bu süt kanallarından ve süt bezlerinden mevcut. Haklı olduğun konu evet bu kanallar ve bezler inaktif yani fonksiyonel değiller. Dolayısıyla ortalama 100 kat azda olsa erkeklerde de meme kanseri riski var. Tabii memede sadece süt kanalının ve süt bezinin kanseri değil, diğer bağ dokusu elemanlarının kas, yağ gibi örneğin sarkoma vs gibi nadir kanserleri olabilir. Bir erkekte yaşamı boyunca meme kanseri olma riski 833'de 1 iken bir kadında 8'de 1 bunu da bilmek gerekir.

Meme kanserini tespitte en iyi yöntem nedir?

Bir yöntem değil çok yöntem hepsi bir arada… Ultrasonda derin meme dokusu veya mikrokalsifikasyon (kireçlenme) görünmez. Mamografi hem bunları hem de bir resim gibi tüm meme dokusunu gösterir. Ama ultrasonda da sıvı dolu iyi huylu bir kist ile katı bir kitleyi ayırt edebiliriz. MR’da bu kitlenin ilaçla nasıl boyandığını vs… En son lafı zaten biyopsi sonrası patoloji söylüyor. 40 yaşın üstünde tüm bayanlara temel bir mamografi özellikle üç boyutlu olanı öneriyorum. Kadınların en sık kanserinin meme kanseri olduğunu unutmayın. Teşhise giden yolda ve sonrasında bir takım çalışması gibi destekleyici olmak gerekir. Bu takımda olmayı seviyorum. Tüm hastalarıma buradan sonsuz sevgilerimi yolluyorum.