Eski bayramlar mesaj oldu!

Biraz bayramlardan söz etmek istiyorum ama sözüm amacından uzaklaşmış bayramlar için değil. Ben herkesin birbirine şeker gibi davrandığı şeker bayramlarından söz etmek istiyorum.

Ne zaman eski bayramlardan söz açılsa herkesin söyleyebilecek bir şeyleri vardır. Anımsadıklarını anlatabilecek yaşa gelmiş çocukların bile şimdiden özlemle anlatabilecekleri anıları var.

Yitirilen bayram ritüelleri arasında en önemlisi bayram ziyaretleri oldu. Sıkıcı da olsa mutlaka yerine getirilen bir zorunluluktu bayram ziyaretleri. Bu sayede kırgınlıklar onarılır, gönüller alınırdı. İnsanlar aynı bayramlık kıyafetler gibi bayramlık yüzlerini, tavırlarını giyinip daha sosyal olmayı denerlerdi, bazen de başarırlardı.

Evlerin de bayrama yani ziyaretçilere hazırlanması vardı bir zamanlar. Bayrama yakın badana boyalar, dip bucak temizlikler yapılırdı. Bazen aileler güçlerine göre yeni eşyalar alır, bunları sergilemenin heyecanını, keyfini yaşardı.

Sonra bayram ikramları, şekerler, likörler gelirdi gündeme. Kendine güvenen ev hanımları kendi elleriyle hamur işleri, tatlılar yapar, en cici tepsilerinde, en cici tabak, çanaklarda sunarlardı misafirlerine. Çeyiz olayının önemi bir kez daha çıkardı yüzeye.

Eğer mahalleye ya da apartmana taşınan yeni komşu ile henüz tanışılmadı ise bayram ziyareti vesile olur tanışılırdı. Diğer komşular ile çok şiddetli olmayan anlaşmazlıklar varsa yine bayram vesilesi ile eritilirdi. Bir uzak akrabanın ya da fazla görüşülmeyen bir aile dostunun daha yakın zamanda çocuk olan oğlu ya da kızının birden serpilip, potansiyel gelin veya damat adayı olduğu fark edilirdi.  

Hediyeleşmeler hem sorun hem de sevinç kaynağı olurdu. Bayramdan zengini fakiri sebeplenir, kendine göre herkes bir şeyler kazanmış olarak çıkardı. Fakir akrabalara ya da yokluk yaşayan ailelere bayram desteği verilir, maddi yardımlar yapılırdı. Bayramların sosyal çevre ile birlikte yaşanması, herkesin payını alması için çaba gösterme dürtüsü vardı insanların içinde. Sevinme ve sevindirmeye programlanmıştık. Bayram sosyal bir sorumluluk, bir yükümlülüktü.

Yaşlılar bayramdan bayrama da olsa farklı bir saygı, özen görür, gönüllerinde biriktirdikleri hayır duaları sunarlardı çevrelerine. Ya şimdi?

Her şey cep telefonu mesajlarına indirgendi. Üstelik de bu mesajlar kişiye özel bile değil. Herkese uyan bir klişe bir kez yazılıyor, sonra oluşturulmuş olan çoklu listedeki kişilere toptan gönderiliyor. İşte hepsi bu kadar...

Doğal olarak bu genellemenin dışında kalıp henüz bire bir bağlantılarını sürdürenler var ama artık devir mesaj devri. İnsanlar mesaj listelerini güncellemeyi bile unutuyorlar bazen. Tek bir parmak dokunuşu ile bütün sevgi görevlerinim yerine getirildiği sanılıyor, haksız bir rahatlama hissediliyor.

O dualarını sunmak için bekleyen, ne kadar zamanlarının kaldığını bilmeyen yaşlılar cep telefonlarına mı sarılsın, onlarla ulaşan, yardım almadan okuyamayacakları kuru, kendileri ile aslında ilgili olmayan mesajlarla mı avunsunlar? Bir bakıma mesaj icat oldu iletişim bozuldu.

Ama her yeni şey bir gereksinimden doğarmış. Acaba insan ruhu hemcinslerinden uzaklaşıp lokalize olamaya mı gereksinim duyuyor? Sevgi içeren bağlantılar gereksiz bir lüks mü oldu?  

Bir başka deyişle; acaba değişen biz mi olduk, yoksa bayramlar mı büyüsünü yitirdi? Artık yaşadığımız her bayrama çok dikkat etmek gerekli; çünkü muhakkak bir sonraki bayramda bir şeyler daha eksilmiş olacak. Eksilerek geliyor, ellerimizin arasından su gibi akıp gidiyor bayramlar, bayramlaşılanlar tutamıyoruz.

Şu an henüz ulaşabileceğimiz, bağlantı kurabileceğimiz kimselerden kaçı bir sonraki bayrama kalacak? Vedasız gidenleri düşünün; bir an yaşamın içinde aktif bir biçimde var olan bir kimse bir an sonra sadece anı olabiliyor.

İyi ve vefalı bayramlar diliyorum.