X 20
Ülkü Gözen Stewart
  Güncelleme: 14-01-2025 08:25:00   13-01-2025 13:16:00

Los Angeles yangınının büyümesi Delta Smelt balığı yüzünden!

Los Angeles'taki son orman yangınları, çevre yönetimi ve kamu güvenliği finansmanı ile ilgili kritik bir sorunu acı bir tabloyla gözler önüne serdi. Yangınların yol açtığı yıkım, felâketin öngörülemez ve yıkıcı gücünü hatırlatırken, bu krize neden olan politikalar ve kararlar göz ardı edilemez.

Otuz yılı aşkın ABD’de yaşayan eşim James Oguz Stewart, bu ülkenin doğu yakasında on dört yıl itfaiye ve acil kurtarmada gönüllü olarak hizmet vermiş bir vatandaştır. Yangında, ciddi anlamda uzman bir kişidir. Sayısız hayat kurtarmıştır. İlgi alanı olduğu üzere, her ne kadar batı yakasında yer alan Los Angeles bize çok uzak olsa da (direkt uçuş beş saat) yangın ile ilgili sorup soruşturdu ve onun edindiği bilgileri kaleme almak istedim. Açıkçası duyduklarıma inanamadım! Amerika gibi bir yerde olacak eksiklik değil! Sorumsuzluk büyük! Çok, hem de çok şaşırdım!

Yangınlar çıktı; tamam! Fakat neden söndürülemedi?

Gecikmeli bir müdahale söz konusu!

Müdahalede yetersiz imkânlar söz konusu!

Rüzgârın etkisinin büyük olması söz konusu!

Eşim, eski meslektaşları ile yaptığı görüşmede şu bilgileri almış bulunmakta:

Konunun kaynağı; Kaliforniya’da olan bir balık türüne dayanıyor. Delta Smelt! Bu balık türü, nesli tükenmek üzere olan bir balık türü.

Dağlardan gelen yağmur suları, özel yapılan göl ve göletlerde toplanıyor. Ve şehirdeki bütün yangın hidrantlarına tedariki sağlanıyor. Kaliforniya’da her zaman su sıkıntısı olduğu bilindiği üzere, bu bölgenin sistemi, bu. Los Angeles’a yaklaşık dört buçuk saat uzaklıkta, Las Vegas’ın otuz mil güneydoğusundaki Arizona-Nevada sınırında yer alan, dünyada en çok ziyaret edilen Hoover Dam Barajı’nın sadece yarısından azı suyla doluydu; gözlerimle gördüm. Nevada, Arizona, Kaliforniya kurak bölgeler. Ve Kaliforniya eyaletinde yangın hidrantlarına su, bu şekilde depolanıyor.

Bu işin başındaki sorumlu/sorumlular, Delta Smelt adı verilen ve bölgede yaşadığı iddia edilen bu balık türünü koruma gerekçesiyle bu suların tutulmasından kaçınıyorlar. Bu balığın soyu tükenmesin, balıklar üresin diye yangın hidrantlarına su sağlamak yerine, suyu doğal akışına bırakıyorlar. Kuraklıkların ve iklim belirsizliklerinin arttığı bir dönemde hayati su kaynaklarını boşa akıtma kararı, topluluklar ve ekosistemler bu kaynaklara muhtaçken mantıksız görünmüyor mu? Çıkan yangınlara bu sularla müdahale edilebiliyor/edilebiliyordu. Fakat bu balıklar ölmesin, nesilleri tükenmesin diye 2012’den beri bu suları toplamamaya başlamışlar. Ancak gelin görün ki bu balık türü, 2012’den beri de bir daha hiç görülmemiş!

Yangın hidrantlarında su yok! Bu felâketin başlama aşamasında itfaiyeciler, yangın hidrantlarına ulaştıklarında burada su olmadığından dolayı yangına müdahale edemiyorlar! Bir diğer sorun da son birkaç yıldır, eleştirilere de neden olan, itfaiye departmanlarına yapılan bütçe kesintileri! İtfaiyecilere ayrılan bütçe azaltılmış olduğundan yeterli sayıda itfaiyeci olmaması ve ekipman yenilenememesi, bu yangınların söndürülememesine neden oldu! Felâket ikiye katladı! Hatta üçe dörde! Yangınlar büyüdü ve kontrol altına alınmaz oldu! Bir de rüzgâr bonus olmaz mı! Doğal olarak, bu yangınların kontrol dışına çıkmasını hepten hızlandırdı! Şu anda bu bölgenin valisi, bu sorumluluğu yerine getirmediği için zor durumda! Vali, bu saatten sonra da işin altından nasıl kalkar; çok geç! Her yer yandı bitti, kül oldu! Amerika’nın her bir yerinden yardım gitti ama geç kalındı çünkü şehrin valisi, Amerika içinden yardımı zamanında istememiş! Hadi buyurun! Sınır olarak yakın diye Meksika’dan istemiş yardımı! Hadi buyurduk!

Hayatlara, mala, kayıplara, hem de öyle böyle değil, mal olan bu hatanın, bu sorumsuzluğun affı olur mu? ABD, yangına müdahalede çok üst seviyededir ama Amerika’nın en pahalı eyaletlerinde neredeyse başı çeken Kaliforniya gibi bir eyaletin içinde yer alan, dünyaca ünlü, dünyaca gözde şehirlerden biri olan Los Angeles şehrini, bu felâkete sürükleyen bir adam sendecilik mezvubahis!

Bu korkunç yangınlarla ilgili; ocak ayının yirmisinde başkanlık koltuğuna oturacak Trump, hem valiyi hem de belediye başkanını sorumlu buldu. Trump, Los Angeles’ın sıkıntılı su tedarikinden sorumlu olduğunu söylediği Kaliforniya valisi Gavin Newsom’ı, doğrudan işaret etti. Yangınların, bu denli uzun sürmesinin nedenlerinden biri olarak, kesinlikle itfaiyeci hortumlarına su verilmemesini gösterdi. Ve bir diğer kişi, Los Angeles Belediye Başkanı Karen Bass’ı, şehrin itfaiye bütçesini kesmekle suçladı. Görevlerini yerine getirememiş bu sorumluların, istifa etmelerini öngördü.

Kaliforniya, şu anda büyük bir kaos içinde ve zararın neresinden döneceklerini, biz de burada bekleyip/yaşayıp göreceğiz. “Olan oldu…” dememeleri gerek! Los Angeles, bu yangınların ardından toparlanmaya çalışırken, bu politikaları yeniden gözden geçirmeleri hayati önem taşıyor! Delta Smelt balığının varlığına ilişkin tartışmalar, sürdürülebilir su yönetimi uygulamalarına duyulan acil ihtiyacı gölgede bırakmamalıdır. Benzer şekilde, itfaiye departmanlarına yeterli finansman sağlanması ve elektrik şebekesi zafiyetlerinin de ele alınması, tartışmasız, öncelikli olmalıdır! Bu değişiklikler yapılmadığı sürece, önlenebilir felâketlerin döngüsünü sürdürme ve toplulukları savunmasız, hem canca hem malca zarar ziyan, kayıp içinde bırakma riskiyle karşı karşıya kalmaya devam! Aynı bizim deprem meselemiz gibi!

  FACEBOOK YORUM
Yorum
  YAZARIN DİĞER YAZILARI
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 19 16 0 3 52 22 51 +30
2 Fenerbahçe 19 14 2 3 49 18 45 +31
3 Samsunspor 19 11 4 4 32 18 37 +14
4 Göztepe 19 10 5 4 38 23 34 +15
5 Eyüpspor 19 9 4 6 32 19 33 +13
6 Beşiktaş 19 8 4 7 28 20 31 +8
7 Başakşehir FK 19 8 6 5 31 25 29 +6
8 Gaziantep FK 19 7 7 5 25 26 26 -1
9 Çaykur Rizespor 19 7 9 3 19 29 24 -10
10 Trabzonspor 18 5 6 7 30 24 22 +6
11 Alanyaspor 19 5 7 7 19 24 22 -5
12 Kasımpaşa 19 4 5 10 27 33 22 -6
13 Konyaspor 19 5 8 6 24 31 21 -7
14 Antalyaspor 19 6 10 3 21 38 21 -17
15 Sivasspor 18 5 8 5 21 28 20 -7
16 Bodrum FK 19 4 11 4 14 25 16 -11
17 Kayserispor 18 3 8 7 17 34 16 -17
18 Hatayspor 19 1 11 7 17 32 10 -15
19 Adana Demirspor 19 2 15 2 15 42 5 -27
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 19 13 4 2 31 18 41 +13
2 Fatih Karagümrük 20 10 5 5 35 20 35 +15
3 Bandırmaspor 20 9 4 7 28 21 34 +7
4 Erzurumspor FK 20 10 7 3 24 15 33 +9
5 Çorum FK 20 8 4 8 25 19 32 +6
6 Boluspor 20 9 7 4 30 24 31 +6
7 İstanbulspor 20 9 8 3 33 24 30 +9
8 MKE Ankaragücü 20 9 8 3 26 19 30 +7
9 Pendikspor 20 8 6 6 28 22 30 +6
10 Amed SK 20 7 4 9 21 18 30 +3
11 Keçiörengücü 20 7 7 6 25 24 27 +1
12 Gençlerbirliği 19 7 6 6 20 19 27 +1
13 Esenler Erokspor 20 7 8 5 26 26 26 0
14 Manisa FK 20 8 10 2 24 27 26 -3
15 Ümraniyespor 20 7 8 5 29 29 26 0
16 Sakaryaspor 20 6 6 8 24 27 26 -3
17 Şanlıurfaspor 20 7 9 4 26 28 25 -2
18 Iğdır FK 20 7 9 4 22 23 25 -1
19 Adanaspor 20 3 11 6 17 37 15 -20
20 Yeni Malatyaspor 20 0 20 0 10 64 21 -54
Takım O G M B A Y P AV
1 Sarıyer 17 12 0 5 37 7 41 +30
2 Batman Petrolspor 18 13 5 0 34 17 39 +17
3 GMG Kastamonuspor 18 11 2 5 31 15 38 +16
4 Altınordu 18 10 2 6 34 14 36 +20
5 Adana 1954 Futbol Kulübü 18 9 5 4 34 19 31 +15
6 24Erzincanspor 18 8 3 7 28 17 31 +11
7 Beykoz Anadolu 18 9 6 3 27 23 30 +4
8 İskenderunspor A.Ş. 18 7 4 7 25 17 28 +8
9 Fethiyespor 18 7 6 5 23 20 26 +3
10 Kırklarelispor 18 5 5 8 20 19 23 +1
11 Isparta 32 Spor 18 4 5 9 15 16 21 -1
12 İnegölspor 18 4 6 8 16 19 20 -3
13 Kepezspor FAŞ 18 5 9 4 20 26 19 -6
14 1461 Trabzon FK 18 4 10 4 20 26 16 -6
15 Sincan Belediye Ankaraspor 18 3 9 6 13 26 15 -13
16 Karaköprü Belediyespor 18 2 10 6 19 33 12 -14
17 Altay 18 3 13 2 14 41 8 -27
18 Hes İlaç Afyonspor 17 0 16 1 6 61 2 -55
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 16 12 0 4 34 4 40 +30
2 Karşıyaka 16 9 3 4 26 14 31 +12
3 Düzcespor 16 8 3 5 23 13 29 +10
4 Belediye Kütahyaspor 16 8 4 4 26 16 28 +10
5 Muş Spor Kulübü 16 7 2 7 18 11 28 +7
6 Silifke Belediye Spor 16 7 4 5 29 18 26 +11
7 Anadolu Üniversitesi 16 6 5 5 18 13 23 +5
8 Kahramanmaraşspor 16 6 6 4 17 18 22 -1
9 Bornova 1877 16 5 5 6 26 26 21 0
10 Artvin Hopaspor 16 4 6 6 10 19 18 -9
11 23 Elazığ Futbol Kulübü 16 4 7 5 10 16 17 -6
12 Tokat Bld Plevnespor 16 3 6 7 10 16 16 -6
13 Kırşehir Futbol SK 16 4 8 4 16 28 16 -12
14 Bulvarspor 16 2 8 6 15 30 12 -15
15 Kuşadasıspor 16 3 12 1 13 29 10 -16
16 Ergene Velimeşe 16 2 11 3 6 26 9 -20
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 24/01/2025 Samsunspor vs Gaziantep FK
 25/01/2025 Sivasspor vs Kayserispor
 25/01/2025 Alanyaspor vs Başakşehir FK
 25/01/2025 Galatasaray vs Konyaspor
 26/01/2025 Çaykur Rizespor vs Adana Demirspor
 26/01/2025 Antalyaspor vs Beşiktaş
 26/01/2025 Bodrum FK vs Eyüpspor
 26/01/2025 Fenerbahçe vs Göztepe
 27/01/2025 Kasımpaşa vs Hatayspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 24/01/2025 Ümraniyespor vs Şanlıurfaspor
 25/01/2025 Boluspor vs Gençlerbirliği
 25/01/2025 Yeni Malatyaspor vs Esenler Erokspor
 25/01/2025 İstanbulspor vs Amed SK
 25/01/2025 Adanaspor vs Iğdır FK
 26/01/2025 Bandırmaspor vs Keçiörengücü
 26/01/2025 MKE Ankaragücü vs Erzurumspor FK
 26/01/2025 Fatih Karagümrük vs Çorum FK
 26/01/2025 Kocaelispor vs Pendikspor
 27/01/2025 Sakaryaspor vs Manisa FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 25/01/2025 Sarıyer vs İnegölspor
 26/01/2025 Adana 01 Futbol Kulübü vs Isparta 32 Spor
 26/01/2025 Altay vs Sincan Belediye Ankaraspor
 26/01/2025 Altınordu vs Kepezspor FAŞ
 26/01/2025 Batman Petrolspor vs GMG Kastamonuspor
 26/01/2025 Fethiyespor vs Beykoz Anadolu
 26/01/2025 İskenderunspor A.Ş. vs Afyonspor Kulübü
 26/01/2025 Karaköprü Belediyespor vs 24Erzincanspor
 26/01/2025 1461 Trabzon FK vs Kırklarelispor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 25/01/2025 Bornova 1877 vs 23 Elazığ Futbol Kulübü
 25/01/2025 Karşıyaka vs Bulvarspor
 26/01/2025 Anadolu Üniversitesi vs Kahramanmaraşspor
 26/01/2025 Artvin Hopaspor vs Kuşadasıspor
 26/01/2025 Düzcespor vs Kırşehir Futbol SK
 26/01/2025 Ergene Velimeşe vs Belediye Kütahyaspor
 26/01/2025 Muş Spor Kulübü vs Silifke Belediye Spor
 26/01/2025 Tokat Bld Plevnespor vs Bursaspor
HABER ARŞİVİ
BİZİ TAKİP EDİN
  • YUKARI